گزارشی از وضعیت توزیع کالا و خدمات اساسی به زائران | تکاپوی میزبانی در بازار مشهد

محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ مشهد هرساله در دهه پایانی صفر، میزبان تعداد زیادی از زائران امام رضا (ع) است. افزایش ورود زائران به مشهد در این ایام باعث می‌شود تقاضا برای بسیاری از کالا‌ها مانند ارزاق عمومی، نان و حتی خدمات بانکی مثل دریافت پول از عابر بانک‌ها در مشهد بیشتر شود. مسئولان استانی و شهری تأکید می‌کنند که با اجرای برنامه‌های مختلف مانند افزایش توزیع کالا‌های اساسی و به ویژه نان و تشدید نظارت بر بازار‌ها و مراکز اقامتی درصدد ند خدمات دهی بخش‌های مختلف در دهه آخر صفر در مشهد دچار مشکل نشود. به دنبال این وعده مسئولان به بازار‌های اطراف حرم مطهر رضوی سری می‌زنیم و اقدام‌های انجام شده دراین زمینه را از نزدیک رصد می‌کنیم.

تأمین و توزیع اقلام اساسی در غرفه‌های شهرداری

مسئولان گفته اند که مشهد آماده پذیرایی از ۵ تا ۸ میلیون زائری است که این روز‌ها میهمان شهرمان هستند. تأمین اقلام اساسی زائران و مجاوران در این روز‌ها یک سوی ماجراست و طرف دیگر، توزیع مناسب و در دسترس بودن کالاهاست که اهمیت بسیار دارد. در این راستا شهرداری مشهد ۱۷ غرفه فروش و توزیع کالای اساسی را در اطراف حرم مطهر علی بن موسی الرضا (ع) و شش غرفه نیز در بوستان‌های بزرگ شهر شامل بوستان ریحانه، غدیر، ترافیک، حجاب، پردیس و کمپ غدیر برپا کرده است. برای بررسی وضعیت توزیع اقلام اساسی به چند غرفه شهرداری در اطراف بارگاه منور رضوی سر می‌زنیم. تقریبا هر قلم کالایی که ممکن است مورد نیاز مسافران باشد، در این غرفه‌های خیابانی به چشم می‌خورد.

نان‌های بسته بندی لواش، نان سنگک و خراسانی در تعداد زیاد، انواع و اقسام میوه، صیفی جات و سبزی، از موز، هندوانه و سیب گرفته تا سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و... بخشی از محصولاتی است که در این مکان‌ها به فروش می‌رود. محصولات سلولزی (دستمال کاغذی و...)، انواع کنسرو و غذای آماده، حبوبات و... از دیگر محصولات این بازار‌های موقتی است. با مسئول یکی از غرفه‌ها در چهارراه شهدا هم کلام می‌شویم و از او درباره میزان استقبال زائران از این غرفه‌ها و تأثیر برپایی آن‌ها در این روز‌ها می‌پرسیم.

این فروشنده که خانمی جوان است، می‌گوید: بیشترین فروش ما در این روزها، نان، میوه و سبزیجات است. دردسترس بودن این غرفه‌ها و فروش اقلام با قیمت‌های مصوب باعث شده است زائران از آن‌ها بسیار استقبال کنند. به غرفه دیگری سر می‌زنیم. زائری شش بسته نان ۱۰ عددی می‌خرد. از صاحب غرفه می‌پرسیم آیا هر تعداد نان یا کالای دیگر که بخواهیم به ما می‌فروشد یا خیر.

مرد جوان می‌گوید: فعلا اقلام اساسی زیاد است و هیچ مشکلی وجود ندارد؛ به همین دلیل حتی برخی زائرانی که هیئتی به مشهد آمده اند، برای خرید می‌آیند و ما نیز هر میزان کالا که نیاز دارند، به آن‌ها می‌دهیم. در دسترس بودن این غرفه‌ها و فروش اقلام اساسی با قیمت مصوب، کار زائران را در این شلوغی راه می‌اندازد.

وضعیت توزیع نان

با توجه به ورود زائران فراوان به مشهد در روز‌های اخیر، تقاضا برای نان در مشهد افزایش یافته است. با این حال براساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته مقرر شده است توزیع نان به ویژه در مسیر‌های منتهی به حرم افزایش یابد. برای بررسی وعده‌های مسئولان، سری به واحد‌های توزیع نان در مسیر‌های منتهی به حرم مطهر رضوی می‌زنیم. در بیشتر سوپرمارکت‌های خیابان‌های منتهی به اطراف حرم، نان به صورت بسته بندی و با قیمت متنوع عرضه می‌شود. برای نمونه هر بسته نان لواش ۱۰ هزار تومان به فروش می‌رود.

مدیر جهاد کشاورزی مشهد با بیان اینکه در دهه پایانی ماه صفر، ظرفیت تولید نان در این شهرستان افزایش یافته و تمهیدات ویژه‌ای برای تأمین نان زائران و مجاوران در نظر گرفته شده است، می‌گوید: در این راستا ۱۰۸ واحد نانوایی در محدوده‌های منتهی به حریم حرم مطهر رضوی در این ایام فعالیت خواهند داشت.

محمد میری دیسفانی می‌افزاید: به منظور افزایش ظرفیت تولید نان در این ایام، استقرار ۱۵۰ نانوای خیّر با ۵۰ تنور خانگی و ظرفیت پخت و عرضه رایگان روزانه ۱۰ هزار قرص نان لواش، اختصاص هزار و ۸۰۰ کیسه آرد به شورای هیئات مذهبی، استقرار ۱۲ دستگاه کانکس سیار نانوایی از طرف شورای هیئت مشهد و محاسبه ریز تراکنش‌های ۳۵۰ واحد نانوایی برای افزایش پخت با دستگاه‌های جدید، تمهیدات پیش‌بینی شده است.

وی ادامه می‌دهد: اختصاص ۱۷هزار و ۵۰۰کیسه آرد برای پخت فوق العاده، بازگشایی سه واحد نانوایی غیرفعال در حریم حرم مطهر رضوی و اختصاص سهمیه آرد برای رفاه حال زائران و مجاوران از دیگر اقدامات محقق شده است.

میری با اشاره به فعالیت همه روزه نانوایی‌های اطراف حرم مطهر رضوی می‌افزاید: اختصاص ۴۵۰کیسه سهمیه آرد به نانوایی‌های مستقر در کمپ زائری غدیر، تعیین ۸۰۰واحد نانوایی منتخب برای افزایش زمان کار تا ساعت ۲۳ هر شب و استفاده از ظرفیت مدارس مسیر‌های منتهی به حرم مطهر برای راه اندازی تنور‌های سیار نانوایی، از دیگر برنامه‌های این ایام در تأمین نان مردم است.

وی ادامه می‌دهد: با هدف نظارت بر ۵۰۰ واحد صنفی عرضه ارزاق عمومی و ۸۰۰ واحد نانوایی منتخب در چهار ورودی حرم مطهر، ۱۲۰ بازرس در قالب ۶۰ تیم و ۸۰ نفر هم در قالب ۴۰ تیم برای سایر مسیر‌های خارج از محدوده حریم حرم در نظر گرفته شده است.

مالیات کارت خوان ها، دردسری برای زائران

با وجود تجهیز بیشترفروشگاه‌ها به دستگاه کارت خوان، ورود تعداد زیاد زائر به مشهد سبب شده است میزان مراجعه به عابر بانک‌های اطراف حرم مطهر رضوی افزایش یابد. براساس مشاهده میدانی شهرآرا هر چند بیشتر عابربانک‌های منتهی به مسیر حرم پول نقد پرداخت می‌کنند، میزان زیاد تقاضا سبب شده است درمقابل بعضی از عابر بانک‌ها صف شکل بگیرد.

برخی زائران می‌گویند به چندین عابربانک مراجعه کرده، اما نتوانسته اند با توجه به محدودیت ۲۰۰ هزار تومانی برداشت، پول نقد به میزان نیازشان بردارند. هر چند به نظر می‌رسد با توجه به افزایش پرداخت‌های اینترنتی و وجود دستگاه کارت خوان در همه فروشگاه ها، به افزایش سقف برداشت و وجود پول نقد در دستگاه‌های عابربانک نیازی نباشد، برخی زائران می‌گویند که مجبور به برداشت پول نقد هستند؛ چون با توجه به قانون مالیاتی جدید دستگاه‌های کارت خوان و البته قطعی اینترنت در روز‌های اخیر، بعضی از فروشندگان از آن‌ها پول نقد طلب می‌کنند.

۷۵ درصد، ضریب اشغال هتل‌های مشهد

معاون گردشگری استان خراسان رضوی نیز از آماده شدن بیش از ۶۹۹ هزار نفر شب اقامت خبر می‌دهد و می‌گوید: درحال حاضر، برخی از مراکز، ظرفیت خالی برای اسکان زائران دارند.
یوسف بیدخوری با بیان اینکه ورود زائران در ایام دهه پایانی ماه صفر ازجمله پیک‌های مهم سفر در مشهد محسوب می‌شود، درباره ظرفیت اقامتی می‌افزاید: واحد‌های اقامتی تحت پوشش گردشگری شامل هتل، هتل آپارتمان، خانه مسافر و مهمان پذیر بیش از ۱۳۵ هزار نفر شب اقامت ظرفیت دارند که در حال حاضر، هتل‌ها با ۷۵ درصد، هتل آپارتمان‌ها با ۸۶ درصد، مهمان پذیر‌ها با ۷۸ درصد و خانه مسافر‌ها با ۶۸ درصد ضریب اشغال فعال هستند. در مجموع می‌توان گفت واحد‌های اقامتی رسمی شامل هتل، هتل آپارتمان، مهمان پذیر و خانه مسافر در مشهد با ضریب اشغال ۷۷ درصدی روبه رو شده اند.

گرانی تاکسی‌های اینترنتی

در روز‌های اخیر، افزایش تقاضا برای تاکسی‌های اینترنتی در مسیر‌های منتهی به حرم مطهر هم سبب شده است نرخ‌های آن‌ها افزایش چشمگیری یابد؛ به عنوان نمونه کرایه یکی از تاکسی‌های اینترنتی برای مسیر چهارراه شهدا تا فرودگاه ۵۳ هزار تومان است. با این حال با همین قیمت نیز معمولا راننده حاضر به پذیرش سفر نمی‌شود و باید در بیشتر مواقع، گزینه «عجله دارم» را انتخاب کرد. با انتخاب این گزینه، هزینه سفر تا فرودگاه مشهد ۶۲ هزار تومان می‌شود.

همچنین برای مسیر چهارراه خسروی به پایانه مسافربری امام رضا (ع)، یکی از تاکسی‌های اینترنتی قیمت ۳۰ هزار تومان را در ابتدا تعیین می‌کند که با گزینه «عجله دارم» به ۳۹ هزار تومان افزایش می‌یابد. البته در روز‌های اخیر، افزایش ترافیک در مسیر‌های منتهی به حرم مطهر سبب شده است تقاضا برای جا به جایی مسافران به وسیله موتور‌ها افزایش یابد.

همین موضوع سبب تعیین نرخ‌های عجیب و غریب ازسوی موتور‌ها شده است؛ برای نمونه موتور‌ها برای مسیر چهارراه خسروی تا پایانه مسافربری امام رضا (ع) ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان و از خیابان طبرسی تا پایانه مسافربری امام رضا (ع) بین ۶۰ تا ۷۵ هزار تومان به زائران قیمت می‌دهند. آن‌ها دلیل این کارشان را شلوغی بیش از حد خیابان‌ها عنوان می‌کنند. البته در این میان، برخی تاکسی‌ها و ون‌ها در مسیر‌های منتهی به حرم مطهر رضوی، زائران و مجاوران را به رایگان تا پایانه شهدا و میدان سعدی و میدان بسیج جا به جا می‌رسانند.

تشدید نظارت بر بازار

در روز‌های اخیر، طرح تشدید نظارت بر بازار‌های مشهد و به ویژه بازار‌های اطراف حرم مطهر شروع شده است. مسئولان تنظیم بازار می‌گویند که رسیدگی سریع به شکایت زائران و مجاوران ازجمله اهداف اجرای این طرح است. سرپرست معاونت بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره می‌گوید: از ۱۶ تا ۳۱ شهریور سال جاری، ۲ هزار و ۸۰۴ فقره بازرسی از واحد‌های عرضه کننده کالا و خدمات در این استان انجام شد که منجر به تشکیل ۴۸۸ پرونده تخلف به مبلغ ۳۹ میلیاردریال شده است.

بخشعلی بیاتی قله زو می‌افزاید: از این تعداد بازرسی، هزار و ۱۵۶ مورد مربوط به واحد‌های صنفی مشهد بوده که منجر به تشکیل ۲۷۱پرونده تخلف به مبلغ ۶ میلیارد و ۲۸۹ میلیون ریال شده است. در ۱۵ روز گذشته، در بررسی شکایت‌های اقتصادی مردمی از عرضه کالا و خدمات در مشهد، ۹۴۵ میلیون ریال به شاکیان عودت داده شد. وی بیان می‌کند: موضوع عمده تخلفات صورت پذیرفته به ترتیب نان، مواد غذایی، میوه، زعفران، سوغات، واحد اقامتی، حمل ونقل درون و برون شهری بوده است.